Khám phá nét đẹp bí ẩn bên trong kiến trúc Baroque

Nhắc đến kiến trúc châu Âu, chúng ta không thể không nhắc đến trường phái kiến trúc Baroque nổi tiếng. Đây là những nét nghệ thuật tiêu biểu thể hiện phong cách của một thời đại. Các công trình mang đậm nét kiến trúc này vẫn tồn tại cho đến ngày nay và gắn liền với sự phát triển của nhân loại.

Ý niệm kiến trúc Baroque

Được đặt tên theo barroco. Đây là một cụm từ trong tiếng Bồ Đào Nha chỉ những viên ngọc trai với hình dáng kỳ lạ. Thời kỳ Baroque được định nghĩa bởi nghệ thuật và kiến trúc tráng lệ, sang trọng. Bắt nguồn từ Rome. Sau đó trào lưu lan rộng ra khắp nước Ý và các quốc gia phương Tây vào giữa 1600 và 1750. Cuối cùng trở nên đặc biệt ưa chuộng tại Pháp, Tây Ban Nha, và Áo.

Vì thời kỳ Baroque xuất hiện gần như cùng lúc với nền Phục hưng Ý. Vì thế không lạ gì khi hai trào lưu này có vài điểm tương đồng. Cả nghệ sĩ Baroque và Phục hưng đều tôn thờ hiện thực, màu sắc sống động và những chủ đề tôn giáo hoặc thần thoại. Trong khi đó, các kiến trúc sư của cả hai đều yêu thích sự cân bằng, đối xứng.

Kiến trúc Baroque (Ba Rốc) là một thuật ngữ dùng để mô tả phong cách xây dựng của thời kỳ Baroque, Ý. Chúng bắt đầu vào cuối thế kỷ 17, tận dụng những ngôn ngữ của kiến trúc Phục Hưng mang tính chất hùng biện, thường dùng để phô trương sức mạnh của Nhà thờ và chính quyền chuyên chế. Đặc trưng của kiến trúc Baroque là tạo nên một khám phá mới về hình dáng, ánh sáng và bóng với cường độ mạnh. Trong kỷ nguyên Baroque, kiến trúc phức tạp và cầu kỳ hơn trong các nhà thờ nhưng ít thể hiện trong các mẫu lâu đài đẹp.

4 đặc điểm của kiến trúc Baroque

Đặc điểm của nghệ thuật kiến trúc Baroque là cái hùng vĩ, tráng lệ, sự hưng phấn của tinh thần và những cảm xúc mãnh liệt. Hay sự coi trọng hiệu quả của thị giác. Sự hòa hợp giữ hiện thực và hư ảo. Sự tương phản giữ bóng tối và ánh sáng. Đặc trưng của kiến trúc Baroque đạt tới sự thống nhất nghệ thuật với nghệ thuật trang trí hoành tráng.

Kiến trúc Baroque là sự vận động liên tục của những bức tường uốn lượn. Lối kiến trúc này thường được thấy trong kiến trúc nhà hát thành phố, nhà thờ. Đây vốn là kết quả của sự kết hợp chặt chẽ giữa các kiến trúc sư, các nhà điêu khắc, các nhà hội họa. Họ đã cùng tạo ra một kết quả thống nhất và nhấn mạnh hiệu quả ảo ảnh với mục đích làm cho chiều sâu sâu hơn, chiều dài dài hơn, những luồng ánh sáng chuyển động và sự âm vang của âm thanh khi được phát ra.

• Hình oval là hình chủ đạo của kiến trúc Baroque. Nó xuất hiện hầu như ở tất cả mọi nơi. Từ nét uốn lượn của những bức tường dài đến các góc nhỏ khuất trên trần.
• Kiến trúc Baroque còn có những đặc trưng nổi bật khác. Đó là những cột thức có kích thước lớn, chồng cao 2 tầng, cửa sổ lớn hình chữ nhật, cửa sổ nhỏ hơn hình vòm hoặc hình oval.
• Các yếu tố kiến trúc rời rạc. Vì nó không tuân theo bất kỳ quy luật cố định nào mà theo cảm hứng của người nghệ sĩ.
• Đặc điểm của kiến trúc Baroque là sử dụng ánh sáng mạnh mẽ, hoặc là tương phản sáng tối.

Những nét kiến trúc Baroque xuất hiện tại Việt Nam

Phần để lại tương đối nhiều trong các công trình kiến trúc truyền thống là các chạm khắc đình làng. Chúng được xác định là có mặt vào thế kỷ 16, gần như tương đồng thời điểm với kiến trúc Baroque châu Âu. Ở tại những nơi khác nhau, thợ thủ công đã tạo ra những tác phẩm điêu khắc độc đáo trên bức ván cốn, đầu bảy, đầu kèo, cho đến những đầu đao.

Nét phóng túng không chỉ nằm ở đề tài như cảnh sinh hoạt (hứng dừa, trai ghẹo gái tắm, cảnh hội hè phồn thực, cảnh thần tiên). Lối thể hiện dân dã, giản dị và nhất là hài hoà với tổng thể. Trong đó có dáng vẻ trong kiến trúc Baroque. Ngay ở các công trình đình chùa Việt Nam có thể thấy các yếu tố trang trí kỳ công ở những vị trí khó nhìn. Vị trí tít trên cao hoặc trong chỗ thiếu ánh sáng của công trình như bộ vì nóc, đầu dư, cốn, gian thờ cung cấm. Điều này khác với cách phô trương trong đặc trưng của kiến trúc Baroque. Vì vậy, những bản phục chế của thời “duy vật” lại không thể đạt tới độ hoàn mỹ của nguyên bản.

Những công trình kiến trúc Baroque tiên biểu

Điện Invalides, Pháp

Điện Invalides (tên tiếng Pháp Les Invalides hoặc Hôtel national des Invalides) là một công trình phức hợp nằm ở quận 7, thủ đô Paris, Pháp. Nơi đây vừa là bảo tàng, vừa là nơi an nghỉ của những nhân vật nổi tiếng, có công với nước Pháp. Đồng thời cũng là bệnh viện và viện dưỡng lão dành cho các quân nhân về hưu.

Điện Invalides được xây dựng theo phong cách kiến trúc cổ điển Pháp. Với những mái vòm cong và nhọn. Các dãy nhà của điện xây đối xứng và vuông góc, mang đến cảm giác mạnh mẽ, kiên cố. Đây là đại diện cho quyền lực, sức mạnh của quân đội. Khoảng giữa các toà nhà là sân danh dự.

Nhà thờ nằm ở phía nam điện Invalides có mái vòm cao 101m, được dát 550.000 lá vàng (tương đương 10kg vàng). Vẻ đẹp vô cùng nổi bật, gây ấn tượng mạnh cho mọi du khách đến Pháp.

Cung điện Versailles, Pháp

Cung điện Versailles được mệnh danh là cung điện lộng lẫy nhất Châu Âu và đẹp nhất thế giới. Bởi quy mô cung điện đồ sộ, kiến trúc tinh xảo và cách bày trí xa hoa… Cung điện Versailles còn là biểu tượng quyền lực tối thượng của các triều đại phong kiến Pháp. Vì thế, du lịch Châu Âu, đặc biệt là du lịch Pháp sẽ không trọng vẹn nếu bạn không đến thăm Cung điện Versailles.

Cung điện Versailles là công trình ghi dấu những tinh hoa của nghệ thuật Pháp thế kỷ 17 và 18. Kiến trúc của nó tuân theo những quy tắc chuẩn mực của chủ nghĩa cổ điển. Đó là tính đối xứng của công trình, các hành lang nhiều cột. Công trình nghệ thuật lây cảm hứng từ truyền thuyết và nghệ thuật cổ đại.

Trong khuôn viên Versailles có 55 hồ, bể nước. Trong đó lớn nhất là Grand Canal (kênh lớn), rộng 23 ha với dung tích 500.000m3. Ngoài ra còn phải kể đến 600 vòi phun nước và 35km kênh đào. Tiếng tăm của Versailles còn được lưu truyền từ đời này qua đời khác nhờ Phòng Gương độc đáo. Đây là căn phòng lớn nhất của lâu đài dành cho hoàng hậu, dài tới 73m. Một bên nhìn ra khu vườn, một bên được bao phủ bởi 17 tấm gương cực lớn.

Trên đây là những điểm đặc trưng trong kiến trúc Baroque. Ngoài ra, Trend Việt còn có rất nhiều công trình kiến trúc tiêu biểu. Các bạn có thể xem thêm tại đây.